Czy komasacja gruntów jest opłacalna?

Łacińskie comasso znaczy tyle co scalam – komasacja jest pojęciem prawnym określającym proces zmiany rozłogów gruntowych poprzez scalanie działek należących do różnych właścicieli.

Rozłogi gruntowe a komasacja

Rozłogi gruntowe, to inaczej przestrzenne rozmieszczenie pól czy innych działek w gospodarstwie rolnym. Bywa, że ich układ jest bardzo niekorzystny ze względu na nieforemny kształt gospodarstwa, odległość pól od podwórka, co znacznie utrudnia, wydłuża a czasem nawet uniemożliwia dojazd maszynami rolnymi do każdego zakątka gospodarstwa. Komasacja, która poprzez zamianę gruntów pomiędzy właścicielami prowadzi do wytyczenia nowych, bardziej korzystnych granic przyczynia się do racjonalizacji gospodarowania na danym terenie – mówiąc wprost komasacja poprawiając kształt działek pozwala lepiej gospodarować, co przekłada się na większe zyski.

Komasacja gruntów – na czym polega?

Komasacją gruntów zajmują się starostwa powiatowe. Postępowanie komasacyjne starosta podejmuje na podstawie wniosku złożonego przez większą część właścicieli ziemi. Starosta może także podjęć postępowanie z urzędu jeśli:

• Komasacja dotyczy gruntów pozostających w zasobach państwowych (co najmniej 10% obszaru projektowanego do komasacji) i bez scalenia niemożliwe jest zagospodarowanie tych działek,
• Na skutek działalności gospodarczej przemysłowej lub w związku z planami wytyczenia nowych dróg bez scalenia warunki gospodarowania rozłogami ulegną znacznemu pogorszeniu,
• Jeden właściciel występuje o poprawę rozmieszczenia rozłogów, a zmiany nie pogorszą warunków innym właścicielom ziemi.

Warto podkreślić, że starostowie przed rozpoczęciem postępowania komasacyjnego muszą uzyskać pozytywną opinię rady sołeckiej.

W wyniku komasacji, która jest skomplikowanym zabiegiem technicznym i prawnym, właściciele ziemi otrzymują gruntu o równej wartości, a jeśli różnica przekracza 3% dodatkowo otrzymują rekompensatę pieniężną. Przy zachowaniu tej samej powierzchni i klasy działki poszczególnych właścicieli mają nowe granice i kształty oraz znajdują się w tej samej okolicy.

Kiedy komasacja jest korzystna?

Poprawa położenia rozłogów rolnych nie jest jedynym powodem wszczęcia postępowań komasacyjnych. Scalanie gruntów jest korzystne także wówczas, gdy:

• Gminy chcą wydzielić grunty z przeznaczeniem na cele użyteczności publicznej (place zabaw, miejsca rekreacji, boiska sportowe, świetlice, budynki oświatowe, urządzenia melioracyjne, drogi, wodociągi),
• Znosi się współwłasność nieruchomości rolnych poprzez wydzielenie zgodnie z udziałem oddzielnych działek dotychczasowym wspólnikom,
• Scalenie uporządkuje granice gruntów o różnym przeznaczeniu – na przykład oddzieli grunty rolnych czy leśne od terenów przeznaczonych na zabudowę.

Komasacja – czy to kosztowne?

Komasacja gruntów uznawana jest za pożądaną i z tego względu przeprowadzający ją właściciele działek mają znaczną pomoc ze strony państwa. Komasacja przeprowadzana przez starostów jako czynność urzędowa jest bezpłatna. Właściciele scalanych gruntów muszą się liczyć z opłatami związanymi z wytyczaniem nowych granic przez geodetów oraz kosztami zmiany wpisów w księgach wieczystych.

Nie bez znaczenia jest czas procesu komasacji. W zależności od ilości stron postępowania, czyli ilości działek, same przygotowania dokumentacji i pomiary mogą trwać od 2 do 3 lat. Postępowanie pokomasacyjne to kolejny rok lub dwa. Potrzeba więc sporo cierpliwości, ale w ogólnym rozrachunku uporządkowanie granic i kształtu działek opłaci się ich właścicielom.